کاردرمانی به عنوان یکی از شاخه‌های پرطرفدار توانبخشی شناخته می‌شود که تاثیرات زیادی در راحت‌تر کردن فعالیت‌های روزمره زندگی دارد. به بیانی در کاردرمانی کاردرمانگران با فعالیت‌ها و تمرینات مختلف کمک می‌کنند تا مهارت‌های افراد را تقویت کنند یا سبب بازیابی آنها شوند. البته نباید از سایر فواید کاردرمانی غافل شد. با ما همراه باشید تا به طور مفصل به مزایا و فواید این شاخه از علوم پزشکی بپردازیم.
منظور از کاردرمانی چیست؟
قبل از آنکه به موضوع فواید کاردرمانی بپردازیم لازم است اصلاً بدانید که کاردرمانی چیست؟ در جامعه افرادی هستند که با مشکلات سلامتی دست و پنجه نرم می‌کنند. در حقیقت آنها مشغول سر و کله زدن با چالش‌هایی از تندرستی هستند. به طور ساده‌تر آنها در انجام فعالیت‌های روزانه همچون آموزش و تحصیل، بازی، سرکار رفتن، تفریح و … مشکل دارند؛ یعنی ممکن است عواملی آنها را از انجام این موارد باز دارد.
طبیعتاً این افراد ممکن است در انجام فعالیت‌های روزانه و عادی خود مشکلی داشته باشند؛ یعنی تمام آن کارهایی که انسان‌های دیگر همچون دوش گرفتن، غذا درست کردن و … به راحتی از پس انجام آنها برمی‌آیند، برای این افراد کمی سخت خواهد بود. در چنین موقعیتی کاردرمانی به کمک افراد با ویژگی‌های گفته شده می‌آید تا به آنها کمک کند تا از پس انجام فعالیت‌های مختلف از جمله مهارت‌های حرکتی، تعادل و … بر بیایند. کاردرمانی یا occupational therapy از رشته‌های توانبخشی محسوب می‌شود که فواید زیادی دارد. این رشته از توانبخشی در حقیقت به درمان اختلالات جسمی، روانی و ذهنی می‌پردازد که افراد در طی ۲۴ ساعت شبانه روز با آنها سر و کار دارند.
چه کسانی به کاردرمانی نیاز دارند؟
کاردرمانی می‌تواند برای هر گروه سنی مفید باشد. فواید کاردرمانی از کودکان تا بزرگسالان را شامل می‌شود. در واقع همه افراد که به نوعی در انجام فعالیت‌های روزمره خود با مشکل مواجه هستند و نمی‌توانند به تنهایی از پس آنها بر بیایند، می‌توانند برای پس گرفتن استقلال از دست رفته خود به بهترین کاردرمانی غرب تهران مراجعه نمایند. برای مثال یک کودک که مبتلا به اختلال نقص توجه است و نمی‌تواند به خوبی مراحل آموزشی و تحصیل خود را پیش ببرد، نیاز به کاردرمانگر دارد تا بتواند بهتر سرکلاس به آموزش‌های معلم توجه نماید و دروس را فرابگیرد. به علاوه یک شخص بزرگسال که نمی‌تواند به درستی تفریح و فعالیت‌های اوقات فراغت خود را پیش ببرد، می‌تواند از کار درمانگران کمک بخواهد.
حتی این مسئله جنسیت نیز نمی‌شناسد؛ یعنی هم مردان و هم زنان ممکن است به کاردرمانی نیاز پیدا کنند. مثلاً ممکن است همانطور که یک خانم به علت افسردگی نتواند به تنهایی به تربیت کودکان بپردازد، ممکن است یک مرد نیز به دلیل بروز شکستگی در یکی از استخوان‌هایش نتواند به سرکار برود. در تمام این موقعیت‌ها کار درمانگران می‌توانند به کمک افراد نیازمند آمده و به آنها کمک کنند. در کل بدون هیچ محدودیت سنی و جنسیتی هر فردی که برای انجام فعالیت‌های عادی روزمره دغدغه دارد، می‌تواند کاردرمانی را تجربه نماید. یک کاردرمانگر باتجربه در ابتدا با بررسی و نظارت فعالیت‌های مراجعه کننده راه‌هایی را به منظور تسهیل فعالیت‌ها و کاهش چالش‌ها در نظر می‌گیرد تا در نهایت مشکلات فرد به حداقل برسند.
جلسات کاردرمانی چه تاثیری در روند درمان دارند؟
طی جلسات برای بروز فواید کاردرمانی، ارزیابی فرد آغاز می‌شود؛ یعنی درمانگر با دقت وضعیت سلامت، سوابق و فعالیت‌های فرد را بررسی می نماید. سپس او یک برنامه هدفمند را طراحی می‌کند که در آن روش‌های درمانی مناسب در نظر گرفته می‌شود. اینکه شما یا اطرافیانتان به چند جلسه کاردرمانی نیاز داشته باشید، به فاکتورهای متفاوتی بستگی دارد. در کل باید به این نکته توجه داشته باشید که روند کاردرمانی فرایندی نیست که طی مدت کوتاهی تمام شود و تاثیرات لازم را بگذارد؛ بلکه اگر می‌خواهید در طی جلسات و پس از پایان آن تاثیرات کاردرمانی را ببینید، باید حوصله زیادی به خرج دهید. تاثیرات کاردرمانی بسیار گسترده هستند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
تقویت مهارت‌های ذهنی
برخی از افراد از جمله کودکان به اختلالات ذهنی همچون کم توجهی، بیش فعالی، اوتیسم، سندروم داون، اختلالات مربوط به یادگیری، عقب ماندگی ذهنی و … مبتلا هستند. یکی از مناسب‌ترین راه‌ها برای این افراد، مراجعه به کاردرمانی است؛ برای مثال اگر کودک شما مبتلا به اتیسم است، باید به کاردرمانی اتیسم در تهران مراجعه کنید تا هرچه سریع‌تر روش‌های درمانی را تحت نظر متخصصان ماهر آغاز نمایید.
بهبود وضعیت بیماران مبتلا به بیماری‌های مغز و اعصاب
کاردرمانی می‌تواند تاثیرات بی‌نظیری در افرادی که با اختلالات مختلف مغز و اعصاب همچون سکته مغزی، ضربه مغزی، فلج مغزی، پارکینسون، ام اس و … دست و پنجه نرم می‌کنند داشته باشد تا آنها بهتر بتوانند با بیماری خود مقابله کنند.
بهبود مهارت‌های جسمی
برخی از بیماری‌های ارتوپدی مانند آسیب‌های مفصلی، دیستروفی عضلانی و … می‌توانند حرکت درست افراد را نشانه بگیرند. چنین افرادی با مراجعه به کاردرمانی جسمی در تهران می‌توانند تا حدودی سبب تقویت مهارت‌های جسمی خود شوند.
بهبود اختلالات دوران سالمندی
کاردرمانی به سالمندان کمک می‌کند که در فعالیت‌های مفید مشارکت داشته باشند تا به این ترتیب اختلال آنها همچون آلزایمر، زوال عقل و … به تاخیر بیفتد یا به طور کلی بهبود یابد.
کمک به افزایش استقلال
همانطور که بارها اشاره کردیم یکی از تاثیرات و فواید کاردرمانی کمک به افزایش استقلال در عملکرد فردی و اجتماعی است؛ یعنی این بخش از توانبخشی به افراد کمک می‌کند تا استقلال از دست رفته خود را برای انجام فعالیت‌های روزمره پس بگیرند و تا حدودی به زندگی عادی خود بازگردند.
فواید کاردرمانی کودکان
خیلی از افراد از فواید بی‌نظیر کاردرمانی برای کودکان بی‌خبر هستند. آنها نمی‌دانند که این زیر شاخه از توانبخشی می‌تواند چه مزایا و تاثیرات فوق العاده‌ای برای کودکانشان داشته باشد. انسان‌ها در سال‌های اولیه زندگی به رشد و پیشرفت اجتماعی و رشد شناختی و جسمی دست می‌یابند که بسیار مهم است. در حقیقت در سال‌های اولیه است که مغز کودک رشد و تکامل خود را تکمیل می‌کند. متاسفانه در برخی از کودکان این مرحله از رشد با موفقیت سپری نمی‌شود و رشد و بالغ شدن کودک به مشکل برمی‌خورد؛ در نتیجه برای برطرف کردن مشکلات باید حمایت‌هایی از جمله کاردرمانی صورت بگیرد.
البته هر کودک نیاز به حمایت‌ها و برنامه درمانی خاصی دارد که یک کاردرمانگر حرفه‌ای در این باره تصمیم خواهد گرفت. کودکان با طیف گسترده‌ای از اختلالات و بیماری‌ها می‌توانند از این روش درمانی استفاده کنند و مهارت‌های ارتباطی، شناختی و رشد خود را تقویت نمایند. اگر بخواهیم به طور مفصل‌تر به فواید کاردرمانی برای کودکان بپردازیم، باید از موارد زیر نام ببریم:
تسهیل انجام فعالیت‌های روزمره
برخی از کودکان در انجام فعالیت‌های مختلف روزمره خود همچون غذا خوردن، لباس پوشیدن، ورزش کردن، نوشتن، مسواک زدن و … مشکلاتی دارند. کاردرمانی به این کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های مهم روزمره خود را به تنهایی انجام دهند.
بهبود مهارت‌های حرکتی
کودک در دوره‌های مختلف زندگی خود باید حرکات هر چند ظریفی را با انگشتان پا، انگشتان دست، مچ دست و … انجام دهد. اگر کودک شما در نگه داشتن یک شی یا برداشتن آن با مشکل مواجه شود، باید برای آن اقدامی کنید. در حقیقت کاردرمانی می‌تواند به کودکانی که در بالا رفتن و پایین رفتن از پله‌ها در سن مقرر شده، هماهنگی هر دو طرف بدن، تعادل ضعیف، درک مفهوم راست و چپ و … مشکل دارند کمک کند. با این حساب اگر در کودک خود علائمی همچون عدم توانایی در نگه داشتن اشیا، عدم توانایی در رنگ آمیزی، رسم، نوشتن حروف و شماره‌ها، پوشیدن کفش، پرهیز از انجام بازی‌هایی که به مهارت‌های حرکتی نیاز دارند مواجه شدید، لازم است به کاردرمانی مراجعه نمایید و برای برطرف شدن مشکلات گامی بردارید.
بهبود پردازش حسی
کودکان با رسیدن به سن خاصی می‌توانند به کمک ۵ حس اصلی خود مثل بینایی، بویایی و لامسه از اطراف و پیرامون خود اطلاعاتی کسب کنند؛ اما کودکانی که با مشکلات پردازش حسی دست و پنجه نرم می‌کنند، نمی‌توانند به درستی از این پنج حس استفاده نمایند؛ یعنی یا آنها حساسیت کمی دارند یا حساسیت آنها بیش از حد است. با وجود این مشکلات کودک ممکن است از انجام یک سری از بازی‌ها یا فعالیت‌ها خودداری کند. برای آنکه توانایی کودک در تنظیم پردازش حسی بهبود یابد، کاردرمانی می‌تواند تاثیر بسزایی داشته باشد.
بهبود تعاملات اجتماعی
از دیگر فواید کاردرمانی می‌توان به بهبود تعاملات اجتماعی اشاره کرد. اگر کودک رفتارهای غیر عادی در تعاملات اجتماعی را از خود نشان می‌دهد، لازم است با یک کاردرمانگر مشورت کنید. برای این کودکان عمدتاً برقراری ارتباط با کودکان دیگر، معلمان و … دشوار است. حتی ممکن است این کودکان از ارتباط با سایرین به نوعی فرار کنند. در چنین موقعیتی شما به عنوان والدین باید نگران شده و برای بهبود این اتفاق به بهترین کاردرمانی غرب تهران مراجعه کنید.
هدف از کاردرمانی چیست؟
رسیدن به اهداف خاصی می‌تواند از فواید کاردرمانی باشد. در واقع هدف از کاردرمانی تقویت اوضاع افراد در سه سطح جسم، ذهن و روان خلاصه می‌شود. فرد با انجام کاردرمانی می‌تواند مشکلات جسمی، ذهنی و روانی خود را برطرف کند. به عبارتی کودکان و بزرگسالان با مشکلات گوناگون که نمی‌توانند در انجام کارهای روزمره خود موفق باشند، با کاردرمانی می‌توانند استقلال خود در زندگی را به دست آورده و در تعاملات اجتماعی مشارکت‌های سودمندی داشته باشند. در واقع کاردرمانگران انتظار دارند که مراجعه کنندگان پس از گذراندن جلسات درمانی بتوانند کارهای روزمره خود را که افراد سالم کاملاً در آن استقلال دارند بدون کمک به کسی انجام دهند.
زمانی که فرد به مرکز کاردرمانی مراجعه می‌کند و موفق به دیدار با یک کاردرمانگر می‌شود، نوبت به ارزیابی بیمار می‌رسد. ارزیابی شامل بررسی سوابق و روند زندگی فرد است تا کاردرمانگر بتواند از مشکل باخبر شود. پس از آنکه ارزیابی با موفقیت به پایان رسید، نوبت به طراحی یک برنامه‌ریزی فردی می‌رسد. طراحی یک برنامه‌ریزی درست با توجه به ناتوانی فرد انجام می‌شود. توجه داشته باشید که برای رسیدن به اهداف و فواید کاردرمانی تنها کمک گرفتن از یک کاردرمانگر و سایر متخصصان کافی نیست؛ بلکه در این زمینه حمایت خانواده‌ها بسیار مهم است. به علاوه هم خانواده‌ها و هم فرد مورد نظر باید حوصله کافی را برای گذراندن جلسات درمانی به خرج دهند. برخی از افراد ممکن است پس از مدت کوتاهی به مدت چند هفته نتیجه بگیرند و در مقابل برخی دیگر ممکن است برای درمان به چند سال کاردرمانی نیاز داشته باشند.
سخن آخر
کاردرمانی به عنوان یکی از زیرشاخه های توانبخشی فواید زیادی از جمله بهبود فعالیت‌های روزمره افراد دارد. تکنیک‌های به کار گرفته شده در این رشته سبب بهبود مهارت‌های جسمی، ذهنی و روانی فرد خواهد شد تا بتواند بدون کمک به حضور دیگران فعالیت‌های روزمره خود را پیش ببرد. با آنکه نمی‌توان درمان مشکلات را از فواید کاردرمانی دانست؛ اما این زیر شاخه می‌تواند سهم بزرگی در افزایش کیفیت زندگی داشته باشد. برای برخورداری از فواید بی‌نظیر این روش لازم است حوصله و شکیبایی لازم را به خرج داده تا جلسات به انتها برسند. مراجعه به یک کاردرمانی حرفه‌ای در این زمینه کمک زیادی به افراد می‌کند. شما می‌توانید برای مقابله با چالش‌های سلامتی عزیزانتان به مجموعه ما یعنی کلینیک پازل؛ بهترین کاردرمانی غرب تهران مراجعه نمایید.
